صنعت نساجی از جمله صنایعی است که در زندگی روزمره و در تمام سطوح جامعه استفاده می‌شود، این صنعت به سبب تورم رکود و مشکلاتی که در حوزه اقتصاد کلان جامعه دارد با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم کرده و مانند تمامی صنایع کشور طی سال‌های اخیر با اعتراض فعالانش همراه بوده و علی‌رغم این‌که یکی از هفت صنعت راهبردی است، متأسفانه امروز در جایگاهی که پیش بینی شده است قرار ندارد.

صنعت نساجی در ایران

صنعت نساجی ایران در دوره‌ای خاص بیش از سایر صنایع مورد توجه قرار گرفته بود. توسعه و بهبود این صنعت با صادرات می‌تواند روشی برای حذف وابستگی یک کشور به منابع درآمد نفتی باشد و همانطور که کشورهایی مثل هند و ترکیه و چین در این زمینه موفق عمل کردند.

هم چنین صنایع نساجی در کشورهای توسعه یافته از دیرباز نقش تعیین کننده ای در رشد و شکوفایی صنعتی آنها ایفا نموده است، بگونه ای که این کشورها بخشی از موفقیتهای خود را مدیون گسترش این صنعت در مراحل اولیه صنعتی شدن می دانند. انقلاب صنعتی با ماشینی شدن تولیدات منسوجات آغاز شد و صنعت نساجی به دلیل ماهیت و ویژگیهای خاص خود زمینه رشد سایر صنایع را فراهم آورد.در ایران نیز صنعت نساجی از قدمت طولانی برخوردار بوده و یکی از مهمترین بخشهای اشتغال زا است. به ویژه در شرایط کنونی کشور که رفع بحران بیکاری و افزایش درآمدهای ارزی حاصل از صادرات غیر نفتی از مهمترین اهداف اقتصادی کشور است، توجه به این صنعت از اهمیت خاص برخوردار است

صنعت نساجی و پوشاک ایران با بهره گیری از قدمت طولانی، حجم سرمایه گذاری، نرخ بالای ارزش افزوده، پیوندهای پیشین و پسین با سایر صنایع و نقش موثر در اقتصاد ملی و همچنین با به کارگیری نیرو انسانی فراوانی دارای ظرفیت بالقوه جهت پیشرفت و ارتقا کمی و کیفی خود و اقتصاد ملی است. صنعت نساجی سومین صنعت از صنایع استراتژیک ایران است و این نشان از اهمیت آن در سیاستگذاری ها و برنامه ریزی های کلان کشور ایران دارد. بر پایه سند چشم انداز ۱۴۰۴،صنعت نساجی ایران باید به رتبه سوم منطقه (خاورمیانه) و رتبه پنجاه جهان دست پیدا کند. آمار نشان میدهد درآمد ارزی ایران از مجموع صادرات نساجی و پوشاک در سال جاری بیش از ۳۱۲ میلیون دلار بوده است و این در حالی است که براساس داده های شورای صادرکنندگان ترکیه، این کشور درآمدی بالغ بر ۵ / ۱۹ میلیارد دلار از صادرات پوشاک در بازه زمانی ژانویه تا نوامبر ۲۰۲۲ داشته است. نتایج حاصل از تحقیقات نشان میدهد که قاچاق کالا، گرانی مواد اولیه، تولید انواع پارچه کیلویی و استوک ، نبود ارتباط مستمر و موثر بین جوامع علمی و صنعت از جمله موانع اصلی دربرابر رشد و توسعه صنعت نساجی هستند علاوه بر این نتایج نشان می دهند در صورت رفع یا تعدیل موانع مذکور صنعت نساجی نسبت به صنایعی نظیر پتروشیمی و خودروسازی شانس بیشتری برای توسعه و موفقیت در عرصه جهانی و اتصال به زنجیره ارزش جهانی دارد.

نقش صنعت نساجی در اقتصاد کشور

صنعت نساجی به عنوان یکی از بزرگترین صنایع در جهان، از لحاظ اشتغال زایی بسیار مهم است. ایجاد وظایف و فرصت‌های شغلی در زمینه طراحی، تولید، فروش و توزیع محصولات نساجی مانند انواع پارچه های لباسی، به میلیون‌ها نفر از جمعیت جهان فرصت می‌دهد تا در این صنعت مشغول به کار شوند و درآمد کسب کنند. این صنعت یکی از بخش‌های اصلی تجارت بین‌المللی است. تولید پارچه، پوشاک و محصولات مرتبط در کشورها به تبادل تجاری بین‌المللی منجر می‌شود. چرا که قادر است محصولات خود را به بازارهای جهانی صادر کرده و در عین حال، نیازهای داخلی خود را نیز تأمین کند. این تجارت بین‌المللی به رشد اقتصادی کشورها، افزایش درآمد ملی و ایجاد فرصت‌های تجاری و سرمایه‌گذاری می‌انجامد

تولید و صادرات محصولات نساجی می‌تواند منجر به کسب ارز و ارزآوری برای کشورها شود. درآمدهای ارزی که از صادرات نساجی به دست می‌آید، می‌تواند در تقویت نرخ ارز، توازن تجاری و تأمین نیازهای مالی کشورها نقش مهمی ایفا کند

صنعت نساجی تأثیر بزرگی بر رشد و توسعه صنایع مرتبط مانند صنایع پوشاک، پوشاک ورزشی، مبلمان، تولید لوازم خانگی و غیره دارد. صنعت نساجی به عنوان یک زنجیره تأمین بزرگ، تقاضای مواد اولیه، تجهیزات و خدمات را در داخل و خارج کشور تقویت می‌کند و از رشد صنایع دیگر بهره‌برداری می‌کند

استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته در طراحی، تولید و فروش‌های پیشرفته تولید، کاهش هزینه‌ها، بهبود کیفیت محصولات و افزایش بهره‌وری در صنعت نساجی را ممکن می‌سازد. این تکنولوژی‌ها و نوآوری‌ها به عنوان محرک‌های اصلی توسعه و رشد این صنعت عمل می‌کنند

این صنعت به خوبی نیازهای اساسی جامعه را تأمین می‌کند. تولید پارچه و پوشاک از جمله نیازهای اساسی انسانی است که در هر جامعه و در سطح جهانی به آن نیاز وجود دارد. صنعت نساجی به عنوان یکی از اصلی‌ترین صنایع تولیدی، امکان دسترسی جمعیت به پوشاک و انواع لباس راحتی از جنس پارچه تریکو و محصولات نساجی را فراهم می‌کند

به طور کلی، توسعه صنعت نساجی تأثیر بسیار زیادی بر توسعه صنایع وابسته و زنجیره تأمین دارد. این توسعه باعث رشد اقتصادی، ایجاد اشتغال، افزایش بهره‌وری و بهبود کیفیت محصولات می‌شود. همچنین، توسعه صنعت نساجی می‌تواند به عنوان یک رانگر اصلی برای توسعه صنایع دیگر عمل کند و تأثیر زنجیره تأمین را در سایر صنایع بهبود بخشد

نقش صنعت نساجی در سطح بین المللی

هم چنین تجارت بین‌المللی در صنعت نساجی در دهه‌های اخیر رشد قابل توجهی داشته است و تحت تأثیر تغییراتی مانند جابجایی مراکز تولید، تشکیل زنجیره تأمین جهانی، توافقات تجاری و نوآوری قرار گرفته است. این روند امکان دسترسی به محصولات نساجی متنوع‌تر و بهتر مانند پارچه های صنعتی مثل پارچه برزنت و… ، ایجاد فرصت‌های تجاری و رقابتی جدید، و توسعه صنعت نساجی در سطح جهانی را فراهم کرده است

در نهایت صنعت نساجی یکی از مهم‌ترین صنایع در تجارت بین‌الملل است. این صنعت نقش مهمی در تأمین نیازهای اساسی انسان‌ها مانند پوشاک، فرش، و سایر محصولات نساجی ایفا می‌کند. همچنین، صنعت نساجی می‌تواند به ایجاد اشتغال، تقویت اقتصاد، و توسعه پایدار کمک کند. در سال های اخیر، با وجود چالش های پیش رو باز هم این صنعت همچنان یکی از مهم‌ترین صنایع در تجارت بین‌الملل است و پتانسیل زیادی برای رشد و توسعه دارد..